Ẩm thực dược liệu, tinh hoa núi rừng Ngọc Linh 玉灵山的精华——药膳

越南玉林党参是玉灵山顶一种特有的药材，具有较高的营养价值和保健功能。当地色当族人将这种药材运用至烹饪中，创造出了许多味道独特又营养的菜肴。
Sâm dây là loại dược liệu đặc trưng ở đỉnh Ngọc Linh, có giá trị dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe người dùng. Từ cây dược liệu này, người dân tộc Xơ Đăng ở đây đã chế biến thành nhiều món ngon bổ dưỡng lạ miệng.

越南的党参主要自然生长在昆嵩玉灵山顶，因此被称为玉灵党参。玉灵党参是一味很早就开始使用的珍贵中药材。味道甘甜、清香可口，具有补气、健脾、养血、生津等功效，有助于恢复元气，增强体质，提高免疫力，改善体虚、疲倦、厌食等症状，调理肠胃消化功能，缓解气血不足引起的贫血、头晕眼花等症状。
Sâm dây Việt Namcòn có tên sâm dây Ngọc Linh bởi đỉnh núi Ngọc Linh, Kon Tum là nơi có lượng lớn sâm dây mọc tự nhiên. Sâm dây Ngọc Linh là một vị thuốc quý được sử dụng từ lâu trong Đông y. Sâm dây Ngọc Linh có vị ngọt thơm mát dễ ăn, có công năng bổ khí, kiện tỳ, dưỡng huyết, sinh tân dịch...có khả năng giúp phục hồi sức khỏe, tăng cường sinh lực, tăng khả năng miễn dịch cơ thể, thục hồi sinh lực cho cơ thể gầy yếu, mệt mỏi, chán ăn, hỗ trợ điều trị dạ dày, tiêu hóa, thiếu máu, hoa mắt chóng mặt do khí huyết kém....

玉灵党参鸡
Lẩu gà hầm sâm dây Ngọc Linh

玉灵党参鸡（参叶鸡汤锅）是一道名菜，其独特的香气和味道令人着迷。如果您是第一次去昆嵩旅游，一定要尝尝这道菜，体验它的特别之处。玉灵党参鸡的气味非常特别，参香馥郁。品尝这道菜的时候，不要着急吃，先舀到碗里，细细一闻，党参叶和红枣汁的香气透过你的嗅觉，直达肺腑。吃的时候，放一块到嘴里，立刻就能感受到鸡肉的鲜甜、党参叶特有的香气以及党参甜中带着一抹涩涩的特殊味道。
Lẩu gà hầm sâm dây (lẩu gà lá sâm) là một món ăn nổi tiếng với sức hấp dẫn đến từ mùi thơm và hương vị đặc biệt. Nếu lần đầu đến du lịch Kon Tum, bạn nhất định phải thử qua món ăn này để trải nghiệm được những cảm giác không nơi đâu có được.Món lẩu gà hầm sâm dây có hương thơm khá đặc trưng từ mùi của sâm dây bốc lên nghi ngút. Khi thưởng thức món ăn này, đừng nên ăn vội mà hãy múc ra chén, rồi từ từ tận hưởng hương thơm của lá sâm và nước táo đỏ từ từ lan tỏa đến khứu giác, vào tận từng nang phổi. Khi ăn, đưa miếng lẩu lên miệng, người thưởng thức sẽ cảm nhận được ngay vị ngọt của thịt gà, vị thơm đặc trưng của lá sâm dây, vị ngót pha chút chan chát rất riêng của loài sâm này tạo nên hương vị đặc trưng.

玉灵党参炖排骨
Sâm dây Ngọc Linh hầm sườn heo

这是一道新奇美味的菜肴，烹饪起来比较简单，还能保证党参的营养。将鸡爪和排骨剁成小块，用盐水洗净，焯水后舀出，然后与玉灵党参和其他药材一起放入锅中，加水用小火炖煮1小时。煮熟后调味即可。这道菜要趁热吃，可以用来下饭。
Đây là món ăn mới lạ, ngon miệng, tương đối dễ làm mà vẫn bảo đảm được hàm lượng dưỡng chất trong sâm dây. Chân gà, sườn heo chặt thành từng miếng nhỏ vừa ăn, rửa bằng nước muối rồi trần qua nước sôi, sau đó vớt ra, cho vào nồi cùng sâm dây Ngọc Linh và các loại thảo dược, chế nước và hầm kỹ trong 1 giờ với lửa nhỏ. Khi chín thì nêm nếm gia vị vừa ăn. Món này nên ăn khi còn nóng, có thể dùng kèm với cơm.

玉灵党参粥
Cháo sâm dây Ngọc Linh

制作这道美食的食材包括玉灵党参、大米、猪肉或牛肉。将玉灵党参磨粉或切片，大米洗净后放入锅中，加入适量的水熬煮。待粥和玉灵党参快熟时，加入炒过的猪肉或牛肉继续煮至全熟，加入葱、香菜、胡椒和其他调料，趁热食用。
Nguyên liệu để làm món này gồm sâm dây Ngọc Linh cùng gạo, thịt heo hoặc thịt bò. Thịt heo hoặc thịt bò xào sơ. Sâm dây Ngọc Linh tự nhiên có thể tán thành bột hoặc cắt thành từng lát, gạo vo sạch và cho vào nồi, thêm nước vừa đủ và hầm nhừ. Sau khi cháo và sâm gần chín thì cho thịt heo hoặc thịt bò đã xào vào nấu tiếp cho chín hẳn, nêm hành ngò, tiêu, gia vị và dùng lúc còn nóng.

玉灵党参茶
Trà sâm dây Ngọc Linh 

玉灵党参茶通常有两种泡法：第一种是用新鲜或晒干的玉灵党参根、叶或茎泡茶；第二种是与其他草药混合后用茶包冲泡或制作成可溶性玉灵党参茶。 
Trà sâm dây Ngọc Linh phổ biến ở hai loại: Thứ nhất là hãm trà từ củ tươi/khô, lá trà hoặc thân cây sâm Ngọc Linh; Thứ hai là pha trà sâm Ngọc Linh từ túi lọc hoặc dạng hòa tan đã có kết hợp cùng nhiều vị dược liệu khác. 
用玉灵党参根泡茶可以让您充分吸收党参的营养成分。您可以咀嚼参茶，让营养吸收得更彻底。党参的味道与茶水的清爽甘甜融为一体，在炎热的夏天饮用，非常解暑。与党参根泡茶的方法类似，选择参叶是因为价格更便宜。茶味也很清爽，与用根或茎泡茶没有太大差别。
Pha trà sâm Ngọc Linh từ củ giúp bạn hấp thu trọn vẹn dinh dưỡng từ sâm. Bạn có thể nhai bã sâm để hấp thu chất dinh dưỡng triệt để hơn nữa. Vị sâm hòa cùng nước trà thanh, ngọt mát sẽ vô cùng dễ chịu cho mùa hè oi bức. Tương tự dùng củ để hãm trà, lá sâm được lựa chọn vì có giá thành rẻ hơn. Vị trà cũng thanh mát không khác nhiều so với đun từ củ hoặc thân. 
用党参根或叶泡茶比较费时间，因此人们创造了方便的茶包。玉灵党参茶包建议早上或下午饮用，可以提神醒脑，避免晚上饮用导致失眠。
Hãm trà từ củ hoặc lá sâm cũng tốn thời gian hơn, do đó người ta đã chế biến ra loại trà túi lọc tiện lợi. Trà túi lọc sâm Ngọc Linh được khuyến khích dùng vào sáng hoặc chiều để giúp tinh thần tỉnh táo, tránh dùng ban đêm gây mất ngủ.

玉灵党参果脯
Mứt sâm dây Ngọc Linh

玉灵党参果脯是越南西原特产，因其新奇鲜美的味道和丰富的营养而备受青睐。党参软果脯带有淡淡的特色风味和白砂糖的甜味。为了让党参果脯保留党参的风味和醒目的颜色，且能够保存较长的时间（约两个月），尤其是适中的甜度，在配料的选择上需要非常细致，不宜选择太老或太嫩的党参根。如果党参太老，芯就大，去芯就费功夫，留着芯，吃起来就会嚼不动。如果太嫩，品质和营养价值就不高。
Mứt sâm dây Ngọc Linh là đặc sản Tây Nguyên được nhiều người ưa chuộng bởi độ thơm ngon lạ miệng và vô cùng bổ dưỡng. Mứt sâm mềm có hương vị nhẫn nhẹ đặc trưng, vị ngọt thanh của đường cát trắng. Để mứt sâm dây giữ nguyên được hương vị của sâm, màu miếng mứt bắt mắt, thời gian bảo quản được lâu (khoảng 2 tháng) và đặc biệt hơn nữa là độ ngọt vừa phải thì khâu lựa chọn nguyên liệu đòi hỏi sự tỉ mỉ. Không nên chọn củ sâm quá già, hay quá non. Loại quá già thì lõi to, bóc lõi mất công, để lõi ăn sẽ bị xơ. Loại quá non thì chất lượng, hàm lượng dinh dưỡng không cao.