星期四, 31/10/2024 07:28 (GMT +7)

Làng chài Tầm Phố rực rỡ với trâm hoa 福建蟳埔村:风随海潮涌 花开四季簪

星期五, 26/07/2024 | 21:57:59 [GMT +7] A  A

位于中国泉州丰泽的蟳埔渔村,近来凭借“行走的花园”这一独具特色的文化印记迅速“出圈”。在这里,无论是巷子里拍照的姑娘,还是街边满头银发撬海蛎的阿婆,都盘发梳成圆髻,系上红头绳,插着满头花。五彩斑斓的簪花,还有蚵壳筑成的房屋……成为村里靓丽的“风景线”。
Nằm ở quận Phong Trạch, thành phố Tuyền Châu, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, thôn Tầm Phố mới đây bỗng trở nên nổi tiếng với dấu ấn văn hoá đặc sắc – “vườn hoa đi bộ”. Ở đây, cho dù là những cô gái đang chụp ảnh trong ngõ hay cụ bà tóc bạc đang cần mẫn tách vỏ hàu bên đường, thì mái tóc của họ đều được búi gọn gàng, cột dây màu đỏ và cài đầy hoa. Những vành trâm hoa rực rỡ sắc màu và những ngôi nhà làm bằng vỏ hàu tạo nên cảnh quan tuyệt đẹp của làng chài nhỏ bé này.

“簪花围”出圈蟳埔女走秀
Những cô gái Tầm Phố trình diễn trâm hoa

蟳埔人以海为田,为便于劳作,“大裾衫、阔脚裤”成了蟳埔女服饰最突出的特点。蟳埔女民俗文化传播使者黄丽泳记得,儿时妈妈、姑姑每天出海、卖海鲜,虽然穿着宽松,但会精心用红绳将头发盘起圆髻,插上一圈圈各色鲜花。“再苦再累,只要头上有花,日子就不会太苦”。
Người dân Tầm Phố sống bằng nghề biển. Để thuận tiện khi lao động, phụ nữ Tầm Phố thường mặc áo và quần ống rộng. Chị Hoàng Lệ Vĩnh, người truyền bá văn hoá dân gian ở Tầm Phố vẫn còn nhớ lúc nhỏ, mẹ và dì của chị hàng ngày đều đi biển bán hải sản. Tuy mặc quần áo rộng, nhưng họ sẽ quấn tóc gọn gàng bằng sợi dây màu đỏ, trên tóc sẽ cài những vành hoa tươi đầy màu sắc. "Cho dù khó khăn hay mệt mỏi đến đâu, chỉ cần trên đầu có hoa thì bao nhiêu nhọc nhằn sẽ tan biến”.

夕阳下,福建泉州蟳埔渔村小渔港。
Cảng cá nhỏ tại làng chài Tầm Phố, Tuyền Châu, Phúc Kiến dưới ánh hoàng hôn

将头发盘于脑后,穿一支象牙簪,戴上花苞或花蕾串成的花环,再插上几圈绢花或鲜花,最后用金银制成的双脚发钗或梳子固定发型,是蟳埔女每天早晨起来的“头等事情”,这套装扮叫“簪花围”。勤劳勇敢的蟳埔女代代传下的古老习俗,2008年被列入第二批中国国家级非物质文化遗产保护名录。
Tóc được khéo léo buộc ra sau đầu, cài một chiếc trâm ngà, sau đó đội lên đầu một vòng hoa được kết từ các đóa hoa hay nụ hoa, cài thêm vài vòng hoa lụa hoặc hoa tươi, cuối cùng dùng trâm hoặc lược vàng, bạc để cố định kiểu tóc, giúp các vòng hoa không bị nghiêng ngả. Đó là cách cài vành trâm hoa, việc mà mọi phụ nữ ở Tầm Phố đều ưu tiên hàng đầu khi thức dậy mỗi buổi sáng. Phong tục cổ xưa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bởi những người phụ nữ Tầm Phố chăm chỉ và dũng cảm đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Trung Quốc vào năm 2008. 

游客体验蟳埔女文化
Du khách trải nghiệm Văn hoá phụ nữ truyền thống Tầm Phố

在蟳埔村,除了蟳埔女民俗文化,红白相间的“蚵壳厝”也是当地独特的建筑文化特色对“蚵壳厝”颇有研究的蟳埔社区老人协会原会长黄荣辉说,“蚵壳厝”的墙体由白色的牡蛎壳和红砖共同砌成。据考证,主要建筑材料大蚵壳并非泉州原产。宋元时期,满载着丝绸、茶叶、瓷器的远洋商船从这里驶向世界各地。从非洲东海岸空船返航时,为避免重心不稳,船员将异域海滩上的大蚵壳搬上船作为压舱物,运回泉州,到达港口再卸下。当地村民用这些跨海而来的蚵壳建造起“不怕渗水,又不怕海风侵蚀,冬暖夏凉”的“蚵壳厝”。
Ở thôn Tầm Phố, ngoài văn hoá truyền thống từ ngàn xưa của phụ nữ địa phương thì những ngôi nhà được xây từ vỏ hàu trắng và gạch đỏ cũng là một nét văn hóa kiến trúc độc đáo của địa phương. Vỏ hàu – vật liệu xây dựng chính không có nguồn gốc ở Tuyền Châu. Từ thời nhà Tống, Nguyên, các tàu buôn chở đầy lụa, trà và đồ sứ đã xuất phát từ đây đến khắp nơi trên thế giới. Khi trở về từ bờ biển phía đông Châu Phi với những con tàu đã dỡ hết hàng, để ổn định trọng tâm của tàu, các thuỷ thủ đoàn đã mang lên tàu rất nhiều vỏ vỏ hàu lớn từ các bãi biển xa xôi, vận chuyển về cảng Tuyền Châu và dỡ xuống. Người dân đã tận dụng những vỏ hàu này để xây dựng nên những bức tường "không sợ thấm nước, không sợ gió biển xói mòn, ấm về đông và mát mẻ về mùa hè".

身着蟳埔女服饰的游客打卡蚵壳厝
Du khách mặc trang phục phụ nữ Tầm Phố check-in tại ngôi nhà vỏ hàu

千百年后,独特的历史风情、服饰民俗和建筑,让蟳埔村在社交网络平台上“火了”。大批游客慕名而来,“入乡随俗”一把,身穿蟳埔女传统服饰、体验“簪花围”、在“蚵壳厝”前“打卡”留念。操着四方口音的游客、化妆师和摄影师涌入蟳埔村,旅游拍写真照俨然成了这个原本以打渔和滩涂养殖为主的小渔村的新兴产业。蟳埔女在村口当起志愿者和导游,为游客介绍当地风俗,还有许多村民将“蚵壳厝”改造成民宿、餐馆、咖啡厅迎接游客。
Hàng nghìn năm sau, những nét văn hóa lịch sử, phong tục dân gian về trang phục, làm đẹp và kiến trúc độc đáo đã giúp thôn Tầm Phố nổi tiếng khắp các nền tảng mạng xã hội. Rất nhiều khách du lịch đã đến đây để trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương. Họ mặc trang phục truyền thống của phụ nữ Tầm Phố, cài vành trâm hoa và chụp ảnh check – in trước những ngôi nhà tường vỏ hàu. Khách du lịch, thợ trang điểm và nhiếp ảnh gia từ khắp nơi đổ về thôn Tầm Phố. Du lịch và chụp ảnh đã trở thành một ngành nghề mới nổi ở làng chài nhỏ bé, nơi ban đầu chủ yếu sống bằng nghề đánh cá và nuôi trồng thuỷ sản bãi triều này. Những người phụ nữ ở thôn Tầm Phố trở thành tình nguyện viên và hướng dẫn viên du lịch để giới thiệu phong tục địa phương cho du khách. Nhiều dân làng đã sửa sang những “Ngôi nhà vỏ hàu” trở thành nhà nghỉ, nhà hàng ăn uống, tiệm cà phê để đón tiếp du khách. 
海天之间,身着蟳埔女服饰的游客正在拍照,快门声和海浪声应和,传统与时尚、历史与现代在此刻交错。
Giữa không gian biển trời tươi đẹp, du khách hào hứng chụp ảnh trong trang phục truyền thống của phụ nữ Tầm Phố. Khi tiếng máy chụp ảnh hoà cùng tiếng sóng biển chính là lúc truyền thống và thời thượng, lịch sử và hiện đại hoà quyện với nhau.