Công viên địa chất Lạng Sơn: Kỳ quan ẩn mình giữa núi rừng Đông Bắc 谅山地质公园：东北山区隐藏的奇观

6月2日，越南谅山地质公园正式获批联合国教科文组织世界地质公园称号，成为继河江同文岩石高原地质公园、高平山水地质公园及得农地质公园之后，越南第四个获此殊荣的地质公园。这标志着一个重要的里程碑，不仅认可了其独特的地质价值，也为这个边境地区的可持续旅游发展开启了新机遇。

Từ ngày 2/6, Công viên địa chất Lạng Sơn chính thức trở thành Công viên địa chất toàn cầu UNESCO thứ tư tại Việt Nam, bên cạnh Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang), Non nước Cao Bằng và Đắk Nông. Đây là dấu mốc quan trọng, không chỉ ghi nhận giá trị địa chất độc đáo mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch bền vững cho vùng đất biên cương.

探索百万年地质“瑰宝”

Khám phá "kho báu" địa chất hàng triệu năm tuổi

谅山地质公园设立于2021年，总面积4842平方公里，涵盖谅山市及北山、枝陵、右陇、禄平、文关等县市。这里拥有古代海底火山喷发所形成的沉积岩、玄武岩和花岗岩层。

Công viên địa chất Lạng Sơn được thành lập từ năm 2021, trải rộng trên tổng diện tích 4.842 km², bao gồm các huyện, thành phố Bắc Sơn, Chi Lăng, Hữu Lũng, Lộc Bình, Văn Quan và thành phố Lạng Sơn. Nơi đây có những lớp đá trầm tích, bazan, đá granit hình thành từ các đợt phun trào núi lửa cổ đại dưới đáy biển.

与越南其他地质公园相比，谅山地质公园的独特之处在于其成熟的喀斯特地貌。雄伟的石灰岩洞穴系统、不计其数形态万千的钟乳石，其间点缀着落水洞、暗河与地下溪流，共同构成一幅旖旎迷人的山水画卷。

Điểm đặc biệt làm nên sự khác biệt của Công viên địa chất Lạng Sơn so với các công viên địa chất khác ở Việt Nam chính là địa hình Karst trưởng thành. Hệ thống hang động đá vôi kỳ vĩ với vô vàn thạch nhũ muôn hình vạn trạng, hầu hết đều được bảo tồn nguyên vẹn. Đan xen vào đó là các hố sụt, sông, suối ngầm, tạo nên bức tranh non nước hữu tình, đầy mê hoặc.

不仅如此，位于北山地区面积约1500平方公里、平均海拔400-700米的巨型石灰岩群，是数百万年地质构造的见证。这里温和清新的气候将为前来探索的游客带来凉爽宜人的感受。

Không chỉ vậy, những khối đá vôi khổng lồ ở Bắc Sơn, với diện tích khoảng 1.500 km² và độ cao trung bình 400-700m so với mực nước biển, là chứng tích của hàng triệu năm kiến tạo địa chất. Khí hậu ôn hòa trong lành tại đây sẽ mang đến cảm giác mát mẻ, khoan khoái cho du khách khám phá.

那阳盆地是谅山地质公园最不容错过的重要且特殊的地质遗产，位于谅山市以东约32公里。这里拥有可追溯至4000万至5000万年前的沉积层，其中蕴藏着河马、犀牛、古鳄鱼等化石，清晰展现了生态系统在不同时期的演变。

Một trong những điểm di sản địa chất quan trọng và đặc biệt nhất mà bạn không thể bỏ qua là trũng Na Dương, cách thành phố Lạng Sơn khoảng 32km về phía Đông. Nơi đây sở hữu các lớp trầm tích lưu chứa nhiều hóa thạch của hà mã, tê giác, cá sấu cổ… có niên đại từ 40-50 triệu năm trước, thể hiện rõ sự chuyển mình của hệ sinh thái qua các thời kỳ.

此外，游客还可探索枝陵和右陇地区的锥状喀斯特地貌，或挑战被誉为“东北屋脊”的牡山峰，这里拥有壮观的古老地质断层系统。

Bên cạnh đó, du khách còn có thể khám phá các dạng địa hình karst hình nón ở Chi Lăng - Hữu Lũng, hay chinh phục đỉnh Mẫu Sơn - "nóc nhà vùng Đông Bắc" với hệ thống đứt gãy địa chất cổ đại hùng vĩ.

独特的生态系统与文化特色

Hệ sinh thái và bản sắc văn hóa độc đáo

谅山地质公园不仅以其珍贵的地质价值闻名，更拥有珍稀的生态系统。右联自然保护区占地逾8200公顷，是众多特有动植物的栖息地，包括白颊叶猴、黑长臂猿和麝香鹿。保护区内已记录794种高等植物（其中31种被列入《越南红皮书》）、57种哺乳动物、23种爬行动物和14种两栖动物。凭借复杂的地层结构和丰富的古生物资源，谅山地质公园堪称越南北部的“绿肺”，是科研人员与自然爱好者的理想去处。

Không chỉ hấp dẫn bởi giá trị địa chất, Công viên địa chất Lạng Sơn còn sở hữu hệ sinh thái quý hiếm. Khu dự trữ thiên nhiên Hữu Liên rộng hơn 8.200 ha là nơi sinh sống của nhiều loài động, thực vật đặc hữu, trong đó có voọc má trắng, vượn đen, hươu xạ. Khu dự trữ này đã ghi nhận 794 loài thực vật bậc cao (trong đó có 31 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam), 57 loài thú, 23 loài bò sát và 14 loài lưỡng cư. Với địa tầng phức tạp và cổ sinh vật học phong phú, Công viên địa chất Lạng Sơn xứng đáng được coi là "lá phổi xanh" phía Bắc Việt Nam, là điểm đến lý tưởng cho các nhà nghiên cứu và những người yêu thiên nhiên.

谅山地质公园的独特和突出价值还体现在其岱依族、侬族、赫蒙族、瑶族等民族丰富的非物质文化遗产体系，包括生活习俗、饮食、服饰、民歌民舞等。

Giá trị khác biệt và nổi bật của Công viên địa chất Lạng Sơn còn nằm ở sự phong phú của hệ thống di sản văn hóa phi vật thể của các cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao… với những nét đẹp trong đời sống sinh hoạt, ẩm thực, trang phục, dân ca dân vũ nằm ngay trong vùng địa bàn.

联合国教科文组织世界地质公园网络专家克里斯汀·朗格内斯（Kristin Rangnes）博士评价道：“考察谅山地质公园后，令我印象深刻的不仅是其地质价值，更在于自然与本土文化之间的和谐交融。这在世界上实属罕见。”

Tiến sĩ Kristin Rangnes, Chuyên gia mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, nhận định: “Ấn tượng của tôi sau chuyến khảo sát Công viên địa chất Lạng Sơn không chỉ nằm ở giá trị địa chất, mà còn ở sự gắn kết hài hòa giữa thiên nhiên và văn hóa bản địa – điều hiếm thấy trên thế giới”.

为方便游客探索，谅山世界地质公园完善了四条以“圣地生命之流”为大主题的旅游线路，含38个景点。四条线路主题分别为：探索林间世界、天界之旅、烟火尘世和探索水下世界。这些线路主要沿1A、1B、4B和279国道展开，每条线路包含7至11个独具特色的景点。

Để tạo điều kiện thuận lợi cho du khách khám phá, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn đã hoàn thiện 4 tuyến du lịch với chủ đề chung "Dòng chảy sự sống nơi miền đất thiêng", bao gồm 38 điểm đến. Bốn tuyến tham quan có chủ đề riêng biệt là: Khám phá thế giới Thượng ngàn, Hành trình về miền thiên giới, Cuộc sống dân dã nơi trần thế và Khám phá thủy cung. Các tuyến này chủ yếu đi qua trục đường Quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279, mỗi tuyến có từ 7 đến 11 điểm tham quan đa dạng khác nhau.

凭借独特的地质、生态和文化价值，谅山世界地质公园有望成为世界旅游版图上极具吸引力的旅游目的地。

 Với những giá trị độc đáo về địa chất, sinh thái và văn hóa, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn trên bản đồ du lịch thế giới.