Cảnh Thái Lam- Nét đẹp của nghệ thuật cung đình Trung Quốc 中国宫廷艺术之美——景泰蓝

（本报讯）北京故宫珍藏了180多万件藏品，其中有4000多件专供皇家贵族所用的精美工艺品掐丝珐琅器，也就是俗称的景泰蓝。100多道的制作工艺，让景泰蓝有着不菲的身价，在宫廷皇族中兴盛了三四百年，无处不体现着皇家的尊严和奢华。

Cố Cung, Bắc Kinh lưu giữ hơn 1,8 triệu văn vật, trong đó có hơn 4000 đồ thủ công mỹ nghệ kháp ti pháp lang tinh xảo chuyên dùng trong giới hoàng gia, quý tộc xưa (còn gọi là Cảnh Thái Lam). Với hơn 100 phương pháp chế tác, Cảnh Thái Lam có giá trị vượt trội, thịnh hành trong cung đình cách đây 300- 400 năm, toát lên sự tôn nghiêm và xa hoa của giới hoàng tộc.

景泰蓝，又称“铜胎掐丝珐琅”，是一种在铜质的胎型上，用柔软的扁铜丝，掐成各种花纹焊上，然后把珐琅质的色釉填充在花纹内烧制而成的器物。因其在明朝景泰年间盛行，且使用的珐琅釉多以蓝色为主，故而得名“景泰蓝”。

Cảnh Thái Lam hay còn gọi là men tráng cẩm thạch đồng. Đồ đồng tráng men Cảnh Thái Lam sử dụng những sợi tơ mỏng bằng đồng mềm mại làm thành những loại hoa văn, sau đó đưa men sứ cẩm thạch cùng với những hoa văn làm từ đồng nung nóng chảy, để những sợi đồng nóng chảy bám lên bề mặt của sản phẩm. Đồ tráng men Cảnh Thái Lam thịnh hành vào những năm hoàng đế Cảnh Thái triều nhà Minh. Do lấy màu xanh lam làm chủ đạo nên có tên “Cảnh Thái Lam”.

景泰蓝是皇家重要的组成部分，在皇宫大殿的主要陈设中时常出现景泰蓝的身影。清朝乾隆时期，景泰蓝工艺最为精美。小到床上使用的帐钩，大到屏风，甚至高与楼齐的佛塔，以及日用品，建筑装饰、宗教用品等，景泰蓝制品在皇宫中处处可见。据史料记载，在乾隆四十四年除夕年夜饭上，只有乾隆皇帝的餐具是景泰蓝，其余人全部使用瓷器，可见景泰蓝在宫廷中是重要地位和身份的象征。由于景泰蓝用料昂贵、工艺繁琐，因此明朝和清朝都曾经在宫廷中设置专门制作景泰蓝的珐琅作坊，同时禁止珐琅彩的工艺外传，从而使得景泰蓝工艺品成为皇家专享。而后到了清朝末年，才有匠师为生计走出皇宫，将景泰蓝的制作技艺带入民间。

Cảnh Thái Lam là một phần quan trọng của hoàng gia Trung Quốc, có thể dễ dàng thấy sự xuất hiện của Cảnh Thái Lam trong số các vật dụng trưng bày trong cung điện. Thời Càn Long nhà Thanh, kỹ thuật Cảnh Thái Lam đạt trình độ tinh xảo cao nhất. Từ những vật dụng nhỏ như móc treo màn, đến những thứ to hơn như bình phong, thậm chí đến tháp phật cao bằng cả tòa nhà, hay những vật trang trí cho các công trình kiến trúc, đồ dùng trong Phật giáo,…Các sản phẩm mỹ nghệ Cảnh Thái Lam xuất hiện khắp mọi nơi trong hoàng cung. Theo lịch sử ghi chép, vào bữa cơm đêm giao thừa năm 44 thời Càn Long, chỉ có vua mới được dùng chén bát Cảnh thái lam, những người còn lại sử dụng đồ bằng sứ. Có thể thấy vị trí quan trọng và biểu tượng cao quý của Cảnh Thái Lam trong cung đình. Nguyên liệu chế tác đắt đỏ, kỹ thuật phức tạp nên vào triều đại nhà Minh và nhà Thanh đã cho xây dựng khu chế tác Cảnh Thái Lam, đồng thời nghiêm cấm truyền kỹ thuật này ra bên ngoài, khiến đồ mỹ nghệ Cảnh Thái Lam trở thành chế phẩm thủ công mỹ nghệ đặc sắc cung đình. Cho đến cuối đời Thanh, mới có người thợ thủ công vì sinh kế rời khỏi hoàng cung, và truyền dạy kỹ nghệ chế tác Cảnh Thái Lam trong dân gian.

北京是中国景泰蓝最为重要的产地。北京景泰蓝以典雅雄浑的造型、繁富的纹样、清丽庄重的色彩著称，给人以圆润坚实、细腻工整、金碧辉煌、繁花似锦的艺术感受，成为驰名世界的传统手工艺品。

Bắc Kinh được coi là cái nôi của Cảnh Thái Lam. Cảnh Thái Lam Bắc Kinh với tạo hình nhã nhặn, hoa văn phong phú, màu sắc tươi sáng, sang trọng,thiết kế tinh xảo, bền chắc, sắc nét, trở thành sản phẩm thủ công truyền thống nổi tiếng thế giới.

景泰蓝工艺的艺术特点可用形、纹、色、光这四字来概括。一件精美的景泰蓝器皿，首先要有良好的造型，这取决于制胎；还要有优美的装饰花纹，这决定于掐丝；华丽的色彩取决于蓝料的配制；辉煌的光泽始于打磨和镀金。所以，它是集美术、工艺、雕刻、镶嵌、玻璃熔炼、冶金等专业技术为一体，具有鲜明的民族风格和深刻的文化内涵，堪称中国传统工艺的集大成者，因而自古便有“一件景泰蓝，十箱官窑器”之说。

Nghệ thuật chế tác Cảnh Thái Lam có thể dùng bốn chữ hình, văn, sắc, quang để khái quát. Một sản phẩm Cảnh Thái Lam tinh xảo đầu tiên phải có tạo hình tốt, điều này phụ thuộc vào cốt đồng; tiếp đến là yếu tố hoa văn trang trí, điều này phụ thuộc vào công đoạn uốn sợi đồng; màu sắc rực rỡ phụ thuộc vào kỹ thuật điều chế; bề mặt trơn nhẵn, sáng bóng được quyết định bởi công đoạn đánh bóng, mạ vàng. Do đó, kỹ nghệ chế tác Cảnh Thái Lam là sự tổng hòa của mỹ thuật, nghệ thuật, điêu khắc, chạm khảm, luyện thủy tinh, luyện kim,…mang bản sắc văn hóa dân tộc sâu sắc, là một phần không thể thiếu của nghệ thuật truyền thống Trung Quốc, vì vậy người xưa có câu “một món đồ Cảnh Thái Lam bằng mười thùng đồ gốm” để nói về giá trị của Cảnh Thái Lam.

新中国成立后，景泰蓝历经了时代的变迁，有了很大的发展，品种包括景泰蓝和花丝景泰蓝两大类及数个小类。随着工艺的提高，造型多样、纹饰品种繁多的景泰蓝早已被世界各国人民所喜爱，成为家居生活中精美的装饰品和赠送贵宾友人的特色传统工艺品。

Sau khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập, Cảnh Thái Lam trải qua những thay đổi của thời đại, có bước phát triển lớn với 2 dòng chính là Cảnh Thái Lam và Hoa ti Cảnh Thái Lam cùng nhiều loại nhỏ. Cùng với sự phát triển của công nghệ, các sản phẩm Cảnh Thái Lam được tạo hình ngày càng đa dạng, hoa văn phong phú, được người tiêu dùng các nước ưu chuộng, trở thành vật trang trí trong gia đình và món đồ đặc trưng truyền thống để tặng khách quý và bạn bè.

2006年5月20日，景泰蓝制作技艺经国务院批准，列入第一批国家级非物质文化遗产名录。

Ngày 20/5/2006, kỹ nghệ chế tác Cảnh Thái Lam được Quốc vụ viện Trung Quốc phê chuẩn, công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia đợt 1.