星期日, 08/09/2024 06:18 (GMT +7)

Lễ hội Tiên Công trong không khí tết độc đáo 有一种年味,叫先公庙会

星期二, 09/07/2024 | 10:03:07 [GMT +7] A  A

在越南河南岛,先公庙会是当地人体验年味的活动之一,这是一个展现弘扬“孝心”的活动,并纪念筑堤填海建立河南岛(广宁省广安镇)的先辈们,至今已有300余年历史。2017年,先公庙会被列为越南国家级非物质文化遗产。

Tại đảo Hà Nam Việt Nam, Lễ hội Tiên Công là một trong những sự kiện góp vui trải nghiệm trong ngày Tết xuân. Đây cũnglà dịp để con cháu báo hiếu cha mẹ và tưởng nhớ công ơn của các bậc tiền nhân đã có công quai đê lấn biển, lập nên vùng đảo Hà Nam (thị xã Quảng Yên, Quảng Ninh). Lễ hội được bảo tồn và phát huy giá trị đến nay đã hơn 300 năm. Năm 2017, Lễ hội Tiên Công đã được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Việt Nam.

- 迎长老的队伍清晨就带着八宝、八音、香案、先公贡品等启程出发。 
Các đoàn rước Thọ khởi hành từ sáng sớm với đầy đủ bát bảo, nhạc bát âm, hương án, các mâm lễ vật dâng Tiên Công...

根据历史记载,1434年,居住在升龙城的17位先辈,携家带口沿着红河到达白藤江口,他们在这里筑堤填海,捕鱼耕种,建立了蓬流坊,后改为丰流乡。期间,来自茶里(太平)的两户人家也到此耕种定居。这19人就被称为十九先公。为了纪念先辈们的功绩,丰流乡人们在锦罗村建庙祭拜。十九先公庙正是先公庙会活动举办的地方。

Theo ghi chép lịch sử, năm 1434, đã có 17 vị Tiên Công là người ở thành Thăng Long (Hà Nội) cùng gia đình xuôi theo dòng sông Hồng ra cửa sông Bạch Đằng quai đê, lấn biển, làm nghề chài lưới, cải tạo ruộng đồng, lập nên phường Bồng Lưu, sau đổi thành xã Phong Lưu. Trong thời gian này, còn có 2 gia đình ở Trà Lý (Thái Bình) cũng đến đây khai khẩn ruộng đồng, định cư sinh sống. 19 người đã được gọi chung là Thập cửu Tiên Công. Để tưởng nhớ công ơn của các tiền nhân, nhân dân toàn xã Phong Lưu, đảo Hà Nam, đã lập miếu ở thôn Cẩm La để thờ các vị Tiên Công. Miếu Thập cửu Tiên Công từ đó đến nay trở thành điểm du lịch tâm linh và là trung tâm tổ chức lễ hội Tiên Công.

- 迎长老的队伍清晨就带着八宝、八音、香案、先公贡品等启程出发。
Các đoàn rước Thọ khởi hành từ sáng sớm với đầy đủ bát bảo, nhạc bát âm, hương án, các mâm lễ vật dâng Tiên Công...

每逢新春佳节之际,河南岛各个宗族都会在正月初五到初七期间举行先公庙会。

Mỗi dịp Tết đến xuân về, lễ hội Tiên Công lại được các dòng họ trên đảo Hà Nam tổ chức vào ngày 5 đến 7 tháng Giêng.

- 长老年满80、90、100岁时,子嗣们送他们高高兴兴地去先公庙。
Các cụ Thượng được con cháu rước lên miếu Tiên Công trong niềm vui lớn khi đạt tuổi thọ 80, 90 và 100.

但从正月初三、初四开始,各家各族便开始举行家族仪式,摆宴祭祖,表达对祖先、祖父母以及父母的敬意和孝心。每逢此时,家有80、90或100岁寿星的家庭,都要带上供品到家族祠堂向祖先汇报,并通知家族理事会。凡年逾八旬的长者,从那天起,就会被尊称为“长老”。长老身着绣有“寿”字的锦袍,坐在香案旁边铺着花垫的扶手椅上。子嗣、亲戚、邻居、朋友纷纷前来祝贺,庄严行礼,恭敬跪拜。随后,大家与长老及其家人一起参加寿宴。

Tuy nhiên, từ những ngày 3-4 tháng Giêng, các gia đình, dòng họ đã làm lễ "Ra cỗ họ". Con cháu các dòng họ làm cỗ, tổ chức tế tổ, bày tỏ lòng thành hiếu thảo đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Trong những ngày này, các gia đình nào có cụ thượng thọ 80 tuổi, 90 tuổi, 100 tuổi đều có lễ vật tới từ đường dòng họ báo cáo tiên tổ và báo cho hội đồng gia tộc biết. Các cụ thọ 80 tuổi trở lên, từ ngày đó đều được phong là "Cụ Thượng" một cách cung kính. Cụ Thượng mặc áo gấm thêu chữ Thọ, ngồi trên ghế bành trải nệm hoa, cạnh hương án. Con cháu, họ hàng, xóm láng, bằng hữu... đến mừng, trịnh trọng dâng lễ, kính cẩn quỳ lạy... Sau đó mọi người cùng dự tiệc thọ với cụ Thượng và gia đình.

- 长老年满80、90、100岁时,子嗣们送他们高高兴兴地去先公庙。
Các cụ Thượng được con cháu rước lên miếu Tiên Công trong niềm vui lớn khi đạt tuổi thọ 80, 90 và 100.

从正月初五开始,家有长老的子嗣们就开始按照祝寿的传统仪式装饰庭院,准备桌椅宴席,以便在正月初六那天为家里的长老举行寿宴。

Từ ngày mồng 5 tháng Giêng, con cháu trong gia đình có cha mẹ thượng thọ chuẩn bị trang trí khuôn viên gia đình theo nghi lễ truyền thống mừng thọ; chuẩn bị bàn ghế, cỗ bàn để ngày hôm sau, mồng 6 tháng Giêng làm lễ mừng thọ cho cụ thượng tại gia đình.

热闹的活动现场
Các hoạt động phần hội tưng bừng tại lễ hội

先公庙会最热闹、最精彩的是正式庆祝的那一天(正月初七),有越南最独特的“抬轿”仪式。这一天,有条件的长老家庭会和家族和乡亲们一起组织队伍,用吊床抬着长老到先公庙,这个仪式被称为“迎寿星”、“迎长老”。队伍从清晨就出发,一路上有表演耍棍和扇舞的小丑开路,后面是鼓队、两排五色旗、两排八宝和八音乐队和长老的子嗣们穿着长袍,头顶先公供品。两盘供品之后,是由8个年轻人抬着的香案,然后是抬着“寿”字的队伍。长老的吊床由4个年轻人抬着,1个人手持罗伞紧跟在“寿”字后面。各个家庭和宗族组成了长达几百米的队伍,当队伍接近先公庙时,人们会聚在一起,营造出喜庆热闹同时又非常庄严神圣的氛围,吸引着众多市民和游客参加。

Lễ hội Tiên Công đông vui và rực rỡ nhất là ngày chính hội (mồng 7 tháng Giêng) với nghi lễ “Rước người” độc đáo nhất tại Việt Nam. Trong ngày này, những gia đình có cha mẹ thượng thọ có điều kiện sẽ cùng dòng họ và làng xóm tổ chức đoàn rước cụ Thượng bằng võng đào về miếu Tiên Công, gọi là nghi lễ “Rước thọ” “Rước người”. Các đoàn rước khởi hành từ sáng sớm với đầy đủ các chú tễu múa gậy, múa quạt làm nhiệm vụ dẹp đường, tiếp sau là đoàn trống, rồi đến hai hàng cờ ngũ sắc;  hai hàng bát bảo, đội nhạc bát âm cùng với con cháu cụ Thượng mặc áo dài đội các mâm lễ vật dâng Tiên Công. Kế sau hai mâm lễ vật là một hương án do 8 thanh niên khiêng, rồi đến đoàn rước chữ Thọ. Võng đào của cụ Thượng do 4 thanh niên khiêng, 1 người che lọng đi liền sau chữ Thọ. Mỗi gia đình, dòng họ tạo thành một đám rước dài cả trăm mét và các đám rước nhập lại khi đến gần miếu Tiên Công tạo nên một không khí tưng bừng, náo nhiệt nhưng rất trang trọng, thiêng liêng; thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

正式庆祝的那一天,先公庙会喜庆热闹又神圣
Không khí tưng bừng, náo nhiệt mà rất thiêng liêng tại miếu Tiên Công trong ngày chính hội

除了“抬轿”仪式,先公庙会的活动内容还有很多,包括荡秋千、斗鸡、打长牌等,整个河南岛都笼罩在欢乐热闹的氛围中。当天午时,代表四乡的祭拜队伍举行“散会祭”,标志着庙会的结束。

Ngoài phần lễ “Rước người”, phần hội cũng vô cùng phong phú và đặc sắc với nhiều hoạt động như chơi đu, chọi gà, cờ người, tổ tôm điếm… tạo ra không gian lễ hội vui tươi, nhộn nhịp khắp vùng đảo Hà Nam. Đến giờ ngọ ngày chính hội, đoàn tế đại diện Tứ xã tổ chức “Tế giã”, kết thúc lễ hội.

正式庆祝的那一天,先公庙会喜庆热闹又神圣
Không khí tưng bừng, náo nhiệt mà rất thiêng liêng tại miếu Tiên Công trong ngày chính hội

先公庙会,作为承载着独特历史文化价值的非物质文化遗产,在民间广泛流传,逐渐成为越南广安河南地区春节期间特有的旅游产品。

Lễ hội Tiên Công đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể mang trong mình những giá trị lịch sử, văn hóa độc đáo, có sức lan tỏa rộng lớn trong cộng đồng và dần trở thành sản phẩm du lịch riêng có của vùng đất Hà Nam, Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh Việt Nam mỗi dịp xuân về.