Phong vị núi rừng cái chất của Ẩm thực Tây Bắc 山林风味,成就了越南西北美食
越南西北地区以其雄伟壮丽的自然风光而闻名,也因汇集了许多独特的饮食文化而深受游客喜爱。充满浓郁山林风味的菜肴形成了西北美食的特色,构成了越南饮食文化宝库中的一部分。
Vùng đất Tây Bắc của Việt Nam là khu vực nổi tiếng với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tuyệt đẹp và nơi này còn được du khách yêu thích bởi hội tụ nhiều nét đẹp văn hóa ẩm thực độc đáo. Những món ăn mang đậm chất núi rừng đã làm nên nét riêng của ẩm thực Tây Bắc và góp phần tạo nên một nền ẩm thực Việt Nam.
丰饶特别的山林食材
Nguyên liệu đa dạng, đặc trưng của núi rừng
西北山区是越南许多少数民族聚居之地,正是这一特点造就了西北菜的多样性,也不乏和谐交融的共同点。少数民族在烹调菜肴时使用的原材料和调料都来源于西北山林之中,两者相遇,相得益彰。
Vùng núi Tây Bắc là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Chính đặc điểm này đã tạo cho ẩm thực Tây Bắc sự phong phú nhưng cũng mang nét chung, sự giao thoa hài hoà. Đó chính là nguồn nguyên liệu đa dạng được những người dân tộc sử dụng khi chế biến món ăn và hương vị đặc trưng từ các loại gia vị, vốn là những sản vật của núi rừng Tây Bắc, gần gũi, thân thuộc.
调料中最常见的一味是花椒,被视为西北菜的灵魂所在。花椒的营养价值高,有独特的辛辣味,让各种菜肴都迸发出独特的香味。此外,花椒还能治疗腹胀、消化不良,促进消化,因此就成为了当地人民日常餐桌上的重要配料。
Phổ biến nhất trong các loại gia vị, được coi là linh hồn của ẩm thực Tây Bắc là hạt mắc khén. Hạt mắc khén với hàm lượng dinh dưỡng cao, vị cay ấm đặc trưng, có thể nêm vào nhiều món ăn khác nhau làm nên hương vị riêng biệt. Ngoài ra, hạt mắc khén còn có khả năng chữa đầy bụng, khó tiêu, hỗ trợ kích thích tiêu hóa rất hiệu quả nên được người dân nơi đây sử dụng trong nhiều món ăn.
含笑种子也是西北菜中的一种特色调料,被称为当地饮食文化的精华。如果您到西北体验当地美食,那么用烤熟的含笑种子加上食盐、辣椒、柠檬一起舂制而成的蘸水绝对值得一试。这种蘸水有着独一无二的香味,不会与任何其他蘸水的味道混淆。
Hạt dổi cũng là loại gia vị đặc trưng trong các món ăn của người dân Tây Bắc và cũng được coi là tinh hoa ẩm thực của nơi này. Nếu bạn lên Tây Bắc và thưởng thức các món ăn tại đây thì chắc chắn không thể nào quên được thứ nước chấm từ hạt dổi nướng chín giã với muối trắng thêm chút ớt, chanh làm dậy lên mùi thơm đặc trưng, không thể nhầm lẫn với bất cứ loại nào khác.
各类野笋是西北菜普遍使用的原料,带有浓厚的山林风味。西北地区出产十多种笋,包括苦笋、甜笋、竹笋、毛竹笋、梅笋、沙笋、八渡笋等。这些随处可见、随手可得的原料摇身一变,成为了味道浓厚、刺激味蕾的精美菜肴,也让盘中的配菜给人一种清淡、平衡的感觉。
Một nguyên liệu phổ biến, mang đậm chất núi rừng của ẩm thực Tây Bắc phải nhắc tới chính là các loại măng rừng. Vùng đất Tây Bắc phải có đến hơn chục loại măng, từ măng đắng, măng ngọt, măng lay, măng bương đến măng mai, măng sặt, măng bát độ... Loại nguyên liệu phổ biến, dễ dàng tìm thấy này đã góp phần tạo nên những món ăn đậm đà, kích thích vị giác và tạo cảm giác thanh đạm, cân bằng được các món ăn trong mâm cơm.
西北人民还喜欢用各种野菜制作“人间美味”。青苔、洋紫荆、蕨菜、水壶藤、苦蘵等野菜已成为西北高原的特产,让很多食客一吃便“上瘾”。人们一般用水煮、翻炒等烹饪方式来加工这些野菜,或者将其作为涮锅、烤肉的配菜。如此简单的处理方式,却能让野菜在入口后呈现淡淡的清香和甘甜的回味。
Người dân Tây Bắc còn sử dụng nhiều loại rau rừng tạo thành những món ăn ngon “chẳng thể ngờ”. Rêu đá, hoa ban, rau dớn, cây vón vén, rau tầm bóp… đều là những loại rau rừng và đã trở thành đặc sản ở vùng cao Tây Bắc, “gây nghiện" cho rất nhiều thực khách khi được nếm thử. Các loại rau này thường được người dân chế biến bằng cách như luộc, xào hoặc ăn kèm với lẩu, thịt nướng. Đơn giản là vậy, nhưng chúng lại mang đến cái hương thơm nhè nhẹ cùng một vị ngọt đọng lại mỗi khi thưởng thức.
刺激味蕾的新奇菜品
Nhiều món ăn độc lạ, kích thích vị giác
凭借特色食材和承载着各民族文化的烹饪方式,西北菜开发出了许多新奇独特的菜式,刺激着八方食客的味蕾。
Từ các nguyên liệu đặc trưng, cùng với cách chế biến mang nét văn hóa của từng dân tộc, ẩm thực Tây Bắc vì thế có nhiều món ăn độc đáo, lạ miệng và kích thích vị giác của bất cứ thực khách nào.
叠烤河鱼、花椒烤鸡
Cá suối nướng gập, gà nướng mắc khén
叠烤河鱼又叫烤夹鱼,是一道传统名菜,也是傣族人民极为珍视的西北特产。当地人经常从小河中捕捞新鲜的鱼,用花椒、生姜、香茅、砂仁芽等调料腌制一段时间。然后从鱼身中间折断,将鱼头和鱼尾对折在一起,用一根鲜竹签对折后夹着鱼,竹签另一端用竹篾紧紧绑起来,紧接着放在木炭上烤制。烤鱼外焦里嫩,肉质香、甜、干、紧,非常好吃。热腾腾的烤夹鱼配上糯米饭更是诱人。
Cá suối nướng gập còn gọi là pa pỉnh tộp. Đây là một món ăn cổ truyền nổi tiếng và là đặc sản Tây Bắc rất được trân trọng của người Thái. Người dân nơi đây thường bắt cá tươi từ suối, tẩm ướp thêm các gia vị như mắc khén, gừng, sả, mầm măng cây sa nhân... trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó gập ngang thân cá lại, gập làm sao phần đầu và phần đuôi cá chụm lại với nhau, rồi dùng thanh nứa, que tre tươi chẻ đôi một đầu làm cái kẹp cá và dùng lạt buộc chặt một đầu kẹp lại với nhau, đặt lên nướng trên than củi. Cá nướng bên trong thơm, ngọt, khô và chắc, ăn rất ngon. Pa pỉnh tộp nóng hổi ăn với xôi nếp thì càng hấp dẫn.
花椒烤鸡又叫花椒鸡,是许多游客到西北高原不可错过的美食之一。鸡肉用花椒、含笑种子以及多味香料腌制,然后放在木炭上烤制,香气四溢。入口品尝时,你会发现鸡皮酥脆弹牙,鸡肉紧实香甜,再蘸上泰式烧烤酱,一瞬间所有味觉均被唤醒,一旦入口就停不下来。
Gà nướng mắc khén còn có tên là cáy pỉnh là một trong những món ăn làm say lòng nhiều du khách khi đến với vùng cao Tây Bắc. Gà được ướp với mắc khén, hạt dổi cùng với nhiều loại gia vị khác nướng trên than hồng, mùi thơm dậy khắp. Nếm thử thấy lớp da giòn, thịt gà dai, ngọt, lại chấm với chẩm chéo thì mọi vị giác được đánh thức, đã ăn là không muốn dừng lại.
灶熏牛肉
Thịt trâu gác bếp
灶熏牛肉是一种西北特产,这道菜因其制作方式和与众不同的牛肉风味而远近闻名。灶熏牛肉的制作方式非常独特。人们将新鲜的牛腱子肉、里脊肉用花椒、含笑种子、香茅、辣椒、大蒜、生姜进行腌制,然后拿去烟熏,柴火的热量和烟气使牛肉逐渐干燥,调料也随之渗入牛肉的每一丝纤维之中。灶熏牛肉的专属烹调方式是隔水清蒸,然后将牛肉碾散后切成小块,搭配泰式烧烤酱享用。肉质保持了紧实的口感,甘而不柴,味美难忘。灶熏牛肉不仅是一种招待贵客的特产,也早已成为受人青睐的馈赠佳品。
Là một loại đặc sản Tây Bắc, món ăn này đã nức tiếng gần xa với cách chế biến và hương vị khác hẳn với thịt trâu ở các vùng miền khác. Cách làm thịt trâu gác bếp rất độc đáo. Người ta dùng thịt bắp, thịt thăn trâu tươi, ướp các loại gia vị như hạt dổi, sả, ớt, tỏi, gừng và hạt mắc khén, sau đó đem hun. Với sức nóng từ than củi và hơi khói tự nhiên giúp miếng thịt dần khô lại, gia vị cũng theo đó thấm đẫm và ăn vào từng thớ thịt. Cách ăn được khuyên dùng đối với món thịt trâu gác bếp là hấp cách thủy, sau đó thịt trâu đem đập dập, xé nhỏ chấm ăn cùng với chẩm chéo. Thịt giữ được độ dai, ngọt mà không quá khô, vị thơm ngon đến khó quên. Không chỉ là một thứ đặc sản dùng để chiêu đãi những vị khách, từ lâu, thịt trâu gác bếp đã trở thành một thức quà biếu ý nghĩa và được yêu thích.
洋紫荆拌笋
Măng nộm hoa ban
如果您有机会到访西北傣族人的村庄,那一定要品尝苦、酸、辣、咸、甜、醇等滋味俱全的洋紫荆拌笋。将做这道菜的苦笋切碎并在盐水中浸泡30分钟,然后焯水沥干。需要选择新鲜洋紫荆花苞,并摘取饱满的花瓣来使用。接下来,要挑一条新鲜、肥硕的河鱼,用木炭烤制后取肉。然后将柠檬、大蒜、辣椒、切碎的罗勒和香菜调汁后与笋、洋紫荆、鱼一起凉拌。夹起品尝的每一口都会让您体会到烤鱼的醇厚、洋紫荆的油而不腻和鲜笋的苦味。
Nếu ai có dịp ghé qua các bản làng người Thái ở Tây Bắc chắc chắn sẽ được thưởng thức một món ăn có chứa đủ vị: đắng, chua, cay, mặn, ngọt, bùi của món măng nộm hoa ban. Măng đắng để làm nên món ăn được thái nhỏ ngâm nước muối 30 phút, sau đó luộc và vớt ra để ráo. Hoa ban cần chọn những bông tươi, ngắt lấy những cánh hoa dày để dùng. Tiếp theo cần chọn được một con cá suối tươi ngon, mình dày, đem nướng trên than củi, gỡ lấy thịt. Sau đó pha hỗn hợp nước trộn chanh, tỏi, ớt, rau húng và rau mùi đã thái nhỏ trộn cùng măng, hoa ban, cá. Gắp từng miếng nộm, bạn sẽ cảm nhận được vị đậm đà, thơm nồng của cá nướng; vị bùi bùi, ngầy ngậy của hoa ban và vị đăng đắng của măng tươi, kích thích vị giác.
香糯米饭、竹筒饭
Xôi nếp nương, cơm lam
西北地区因其丰富的自然资源与当地勤劳的农民,培育出了优质的香糯米。如果有机会品尝香糯米饭,您会惊喜地发现糯米饭呈现出丰富多彩的色彩,包括蓝色、红色、紫色、白色等颜色,这些颜色来自纯天然野果,因此香味也很独特。
Những tinh túy của đất trời Tây Bắc cùng với sự cần cù của người nông dân nơi đây đã tạo nên loại gạo nếp nương thơm ngon. Nếu được thưởng thức món xôi nếp nương, bạn sẽ ngạc nhiên vì xôi có rất nhiều màu sắc khác nhau: xanh, đỏ, tím vàng, trắng…và vị thơm, ngọt từ gạo nếp cứ lan toả. Mỗi màu sắc xôi được làm từ nguyên liệu những trái cây rừng nhiên nên càng có hương vị thơm đặc trưng.
竹筒饭同样是用香糯米制作,是当地山区人民最为普遍的的餐食,尤其是每当进入山林的时候。随身带一点大米进入到一望无垠的竹林,他们会挑选嫩竹,砍一节用来做饭。竹筒饭的原料就是如此朴素,但也正因为如此,这道美食成为了西北山区人民的一项文化特色,超越了一般菜肴所具有的意义。
Cũng làm từ gạo nếp nương, cơm lam là món ăn rất phổ biến với người dân miền núi nơi đây, nhất là mỗi dịp đi rừng. Với ít gạo mang đi cùng và rừng nứa bạt ngàn, người dân có thể chọn lấy những cây nứa non, rồi chặt lấy một dóng đem đi nấu cơm. Nguồn gốc cơm lam giản dị là vậy, nhưng cũng vì thế mà món ăn này trở thành một đặc sắc văn hóa của người dân vùng núi Tây Bắc, vượt qua ý nghĩa của món ăn thông thường.