Sá sùng- Báu vật từ biển 海洋宝物——沙虫

（本报讯）在广宁海域有一种名字十分怪异的海鲜——沙虫，因营养价值丰富，利于人体健康，已经成为了一种极为珍贵、价格昂贵的海鲜。

Ở vùng biển Quảng Ninh có loài hải sản mang cái tên khá lạ- sá sùng. Với nhiều giá trị dinh dưỡng, tốt cho sức khoẻ con người, sá sùng đã trở thành loài hải sản vô cùng quý hiếm và đắt đỏ.

知名产物

Sản vật trứ danh

沙虫生长在沿海滩涂，但并非所有的沿海滩涂都会有沙虫。在越南，沙虫通常出现在一些像昆岛、芽庄这样的海域，但最集中的地区仍然是广宁省云屯、芒街和观澜海域。

Sá sùng sinh trưởng tại các bãi cát khu vực ven biển. Tuy nhiên, không phải bãi cát ven biển nào cũng có sá sùng. Tại Việt Nam, sá sùng thường xuất hiện ở một số vùng biển như Côn Đảo, Nha Trang nhưng tập trung nhiều nhất vẫn là ở khu vực biển Vân Đồn, Móng Cái, Quan Lạn của tỉnh Quảng Ninh.

鲜沙虫形似蚯蚓，但体型比蚯蚓稍大些，红褐色，身上有一层细细的纹路。每条沙虫被捕捞上岸后身体都会蜷缩起来，表皮清凉、柔软。

Sá sùng tươi sống nhìn giống con giun đất nhưng có kích thước lớn hơn một chút; có màu nâu đỏ, trên thân có lớp vân nhỏ li ti. Khi được đánh bắt lên bờ, từng con sá sùng sẽ cuộn tròn người lại, lớp da mát lạnh, mềm mềm.

捕捞沙虫的时间是退潮之后。渔民们捕捞沙虫非常辛苦。他们必须使用专用的铲子，根据经验找到沙虫洞（孔）。看到洞后，手脚并用将铲子推入沙子深处，然后将沙子向上推，让蠕动的沙虫暴露出来。接着非常迅速地将沙虫捡到篮子里，如果稍有迟缓，沙虫就会立马“逃跑”钻入海沙里。每个洞一般只能挖到1只沙虫。

Thời điểm để khai thác sá sùng là khi nước thuỷ triều xuống. Công việc của những ngư dân khai thác sá sùng khá vất vả. Họ phải sử dụng chiếc mai chuyên dụng, dùng kinh nghiệm để nhìn ra tổ (lỗ) của sá sùng. Khi thấy tổ, họ phải dùng sức của bàn chân và cánh tay để sắn lưỡi mai vào sâu trong cát, rồi đẩy lưỡi mai lên làm lộ con sá sùng ngoe nguẩy. Rất nhanh, họ phải nhặt sá sùng bỏ vào giỏ, vì chỉ cần chậm một chút là sá sùng sẽ “đào tẩu” ngay vào lớp cát biển. Mỗi lỗ thường chỉ khai thác được 1 con sá sùng.

沙虫捕获后用清水洗净，将肠子翻过来，清除掉里面的沙子，抹上盐后再用水冲洗一遍。为了保证沙虫味道最佳，最好先用热水焯一遍，沥干水分再晒成沙虫干或者直接烹制成其它美食。

Sá sùng sau khi đánh bắt, được rửa nước sạch, lộn ruột bỏ hết cát bên trong, xát muối và đem rửa lại với nước. Sá sùng để đảm bảo chất lượng ngon nhất sẽ được trần thêm qua một lần nước nóng, để ráo nước rồi đem phơi khô thành sá sùng khô hoặc để tươi chế biến các món ngon khác.

无论是鲜沙虫还是沙虫干，都含有多种有益于人体健康的营养物质。沙虫蛋白质含量高，含有17种矿物元素和18种氨基酸，其中有8种是人体必需的营养物质。中医认为，沙虫味甘，性寒，清热，因此可用于治疗许多不同的疾病。

Sá sùng dù tươi hay đã được phơi khô đều chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ con người. Sá sùng có lượng đạm khá cao, chứa 17 nguyên tố khoáng, 18 loại acid amin. Trong số các loại chất dinh dưỡng đó có 8 loại rất cần thiết cho cơ thể. Theo Đông y, sá sùng có vị ngọt, tính mát, thanh nhiệt nên được sử dụng để chữa rất nhiều bệnh khác nhau.

沙虫干

Sá sùng khô

根据云屯地区多年沙虫捕捞者的经验，挑选沙虫时需选择体形肥厚、匀称，颜色呈乳白色、不含沙子且带有海鲜独特香味的沙虫，这样初步加工成沙虫干后，其体型才不会变；烹制成美食时，既香甜而又有嚼劲。

Theo kinh nghiệm của những người khai thác sá sùng lâu năm ở Vân Đồn, khi chọn sá sùng, cần chọn loại mình dày, đều con, màu trắng ngà, sạch cát và có mùi thơm đặc trưng của hải sản thì sau khi sơ chế thành sản phẩm khô, sá sùng vẫn giữ được kích thước, khi chế biến thành món ăn có độ thơm, ngọt và dai.

当沙虫作为味精等日常调料的代替品时，被称为“贵如纯金的味精”，因为它带有天然的甘甜，在汤里放入几条沙虫干，就会感受到与其他任何常用调料都不同的特殊味道。正因如此，河粉店大多都会用到沙虫干，让河粉汤更香甜。

Sá sùng được ví như thứ “mì chính đắt tựa vàng ròng” khi dùng để thay thế các gia vị hàng ngày như mì chính bởi nó mang vị ngọt tự nhiên, thả một vài con sá sùng khô vào nước dùng, bạn sẽ cảm nhận được hương vị khác biệt hơn hẳn bất kì loại gia vị thông thường nào. Sá sùng khô được dùng nhiều trong các quán phở, vì sá sùng nấu phở rất ngọt nước.

干炒沙虫干，是所有沙虫菜品中烹制方法最简单的菜肴。为了使菜肴美味、味儿足，需要去掉沙虫干头部的沙袋，将残余的沙子清除干净。然后，架上锅，烧热，倒入沙虫干均匀翻炒，直至变黄，倒入篮中，摩擦至没有沙子。接着，锅中倒入食用油，烧热后放入沙虫煎至鼓起，直至变为金黄色。沙虫煎脆后香气四溢、甘甜肥美，再来点啤酒，这味道绝对不会让人失望。

Hay như món sá sùng khô đảo giòn. Đây là món ăn có cách chế biến đơn giản nhất trong tất cả các món ăn được chế biến từ sá sùng. Để món ăn ngon, tròn vị thì sá sùng khô cần vặt hết vòi sạn để loại bỏ cho hết hạt cát bên trong còn sót lại. Sau đó, cho chảo lên bếp để nóng, cho sá sùng khô vào đảo đều đến khi vàng thì trút ra rổ, xát cho hết cát. Tiếp theo cho dầu ăn vào chảo, dầu nóng thì cho sá sùng vào chiên phồng đến khi món ăn chuyển sang màu vàng. Sá sùng chiên giòn, có hương vị thơm ngon, béo ngọt uống kèm với bia sẽ không bao giờ làm bạn thất vọng.

此外，沙虫干还可以用来煲粥。这是许多游客最喜爱的广宁美食。沙虫干洗净后，炒干并捣碎。米淘好倒入锅中，煨至米粒膨胀开花，然后倒入捣碎的沙虫和青菜一起煮，再加入适量调料。这道粥非常适合婴儿和哺乳期的宝妈。

Ngoài ra, sá sùng khô còn có thể dùng để nấu cháo. Đây là món ăn ngon nhất được nhiều du khách yêu thích khi đến với Quảng Ninh. Sá sùng khô sau khi làm sạch, rang lên và giã nhuyễn. Vo sạch gạo, cho vào nồi và ninh đến khi gạo nở bung. Tiếp đó, cho sá sùng giã nhuyễn cùng rau xanh vào nấu, nêm nếm thêm chút gia vị cho vừa ăn. Món cháo này rất thích hợp cho trẻ nhỏ và các và mẹ đang cho con bú.

沙虫干与传统鱼露相结合，还可以创造出纯天然的特色沙虫鱼露。

Sá sùng khô cùng kết hợp với nước mắm cá truyền thông còn có thể tạo ra món nước mắm sá sùng hương vị đặc trưng hoàn toàn tự nhiên.

鲜沙虫

Sá sùng tươi

鲜沙虫是沿海地区人们的食材。烹制后的鲜沙虫味道鲜美、嚼劲儿十足、口感酥脆。与沙虫干一样，鲜沙虫也可用来烹制许多不同的菜肴。

Sá sùng tươi là món ăn dành cho những người sinh sống ở vùng ven biển. Sá sùng tươi sau khi được chế biến sẽ có hương vị thơm ngon, ăn giòn, sần sật. Cũng giống như sá sùng khô thì sá sùng tươi sử dụng để chế biến được rất nhiều món ăn khác nhau.

鲜沙虫汤。将鲜沙虫、罗勒叶和西红柿融合在一起，有助于刺激食客的味蕾。锅中倒入少许食用油，放入大蒜和沙虫，稍微翻炒，再加入适量调料后盛入碗中。然后在锅中放入备好的洋葱碎和西红柿，炒软后倒入适量清水。水烧开后加入炒好的沙虫和罗勒叶，再尝一下味道就可以享用了。

Sá sùng tươi nấu canh. Đây là món ăn kết hợp giữa sá sùng tươi và lá lốt, cà chua giúp kích thích vị giác người dùng. Cho một chút dầu ăn vào nồi, sau đó cho tỏi cùng sá sùng vào đảo sơ qua và nêm nếm gia vị cho vừa rồi cho ra bát. Tiếp đến, cho hành khô băm sẵn cùng cà chua vào xào đến khi mềm thì đổ nước vừa ăn. Khi nước sôi, cho lá lốt cùng sá sùng đã xào sơ qua vào rồi nêm nếm lại cho vừa ăn là có thể thưởng thức.

沙虫炒苤蓝，既提升了沙虫天然的酥脆口感，又突显了苤蓝的甘甜。苤蓝、胡萝卜削皮，洗净后切成大小合适的薄片。芹菜、蒜苗、香菜、小葱洗净后切成小段。沙虫在沸水中焯一遍，使其紧实，捞出沥干水分，再用调料腌制约15分钟。葱段爆香后倒入沙虫，焖制约3分钟后装入盘中。锅中加入苤蓝、胡萝卜和芹菜一起翻炒，加入适量调料。待苤蓝、胡萝卜和芹菜炒熟后，再加入沙虫一起翻炒，最后加点香草即可享用这道美食了。

Sá sùng xào su hào vừa làm nổi bật lên vị giòn sần sật tự nhiên của sá sùng vừa làm tăng vị ngọt của su hào. Su hào, cà rốt gọt vỏ, rửa sạch rồi thái miếng mỏng vừa ăn. Cần tây, tỏi tây, mùi, hành lá đem rửa sạch rồi cắt khúc. Trần sá sùng qua nước sôi cho săn lại, rồi vớt ra để ráo nước, ướp cùng hạt nêm khoảng 15 phút. Phi thơm hành và cho sá sùng vào ướp khoảng 3 phút thì cho ra đĩa. Cho su hào, cà rốt cùng cần tây vào xào, nêm gia vị cho vừa ăn. Sau khi hỗn hợp su hào, cà rốt và cần tây chín thì cho sá sùng vào xào cùng. Thêm rau thơm vào là có thể thưởng thức món ăn.

编辑/伟安

Vĩ An